Trong năm 2017, xuất khẩu gạo của Trung Quốc sang châu Phi tăng mạnh, theo dữ liệu hải quan nước này cho thấy, khi nước sản xuất gạo lớn thứ hai thế giới này đang thúc đẩy giải phóng lượng gạo dự trữ khổng lồ tại các nhà kho chính phủ lẫn nhà kho tư nhân mà nước này tích lũy sau hàng loạt chính sách hỗ trợ ngành sản xuất lúa. Động lực tăng trưởng nhanh xuất khẩu gạo Trung Quốc sang các nước châu Phi được dự báo tiếp tục diễn ra trong năm 2018, khi những người mua đang chuyển hướng sang Trung Quốc khi dự trữ gạo của Thái Lan gần như đã cạn kiệt.
Năm 2017, Trung Quốc đã xuất khẩu hơn 781.000 tấn gạo sang gần 40 nước châu Phi, bao gồm Bờ Biển Ngà và Senegal, tăng từ mức chỉ khoảng 74.000 tấn gạo trong năm 2016, theo dữ liệu từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc cho thấy, chiếm gần 70% tổng kim ngạch xuất khẩu gạo của Trung Quốc, so với mức thị phần chỉ 19% trong năm 2016.
Bờ Biển Ngà, đất nước nằm tại khu vực Tây Phi, đã thế chân Hàn Quốc trở thành thị trường xuất khẩu hàng đầu của gạo Trung Quốc trong năm 2017, với tổng kim ngạch 309.200 tấn. “Trung Quốc có tồn kho gạo rất lớn. Chính phủ Trung Quốc đang triển khai nhiều biện pháp khác nhau để giảm áp lực tồn kho gạo”, theo thông tin từ Chen Xiaoshan, một nhà phân tích của Zhuochuang, hãng tư vấn thị trường hàng hóa tỉnh Sơn Đông, thuộc miền đông Trung Quốc. “Sáng kiến Một vành đai – Một con đường cũng sẽ thúc đẩy cơ hội xuất khẩu gạo sang các nước châu Phi”, ám chỉ tới dự án thúc đẩy các tuyến thương mại của Trung Quốc với châu Á, châu Phi và châu Âu thông qua các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng hàng tỉ USD.
Hoạt động xuất khẩu gạo của Trung Quốc có thể gây chấn động thị trường quốc tế khi nước này buộc phải xả kho gạo ra thị trường quốc tế để giảm áp lực tồn kho sau nhiều năm tích trữ. Năm 2016, Mỹ đệ đơn lên WTO về chính sách hỗ trợ của Trung Quốc cho nông dân trồng lúa, ngô và lúa mỳ.
Trung Quốc có tồn kho gạo khoảng 94 triệu tấn, chiếm 2/3 tổng lượng tồn kho gạo toàn cầu và đủ để nuôi ăn Ấn Độ trong vòng 1 năm. Rất nhiều trong số lượng gạo này đã được tích lũy qua nhiều năm chính phủ Trung Quốc thu mua ngũ cốc từ nông dân với giá sàn, khi giá thị trường xuống dưới mức giá sàn này. Nhưng năm 2017, Bắc Kinh đã lần đầu tiên hạ giá sàn đối với gạo và lúa mỳ, đánh dấu khởi đầu của việc chính phủ nước này chấm dứt chương trình trợ cấp. Các nhà phân tích dự đoán Trung Quốc sẽ tiếp tục giảm giá sàn đối với gạo trong năm 2018.
Bộ Nông nghiệp Mỹ hồi đầu tháng 1/2018 dự báo rằng Trung Quốc sẽ tăng bán gạo cũ, đặc biệt là cho Tây Phi, khi mà dự trữ gạo cũ của chính phủ Thái Lan đã cạn kiệt. Thái Lan đã bán gần hết 18 triệu tấn gạo tích lũy từ chương trình thế chấp gạo tại chỗ do chính phủ tiền nhiệm của nước này tiến hành. “Năm 2018, chúng tôi không còn gạo cũ trong các kho dự trữ chính phủ, nên có thể Trung Quốc sẽ giành lấy các thị trường châu Phi tiêu thụ loại gạo này từ tay Thái Lan”, theo nhận định của ông Chookiat Ophaswongse, chủ tịch danh dự của Hiệp hội gạo Thái Lan. “Diễn biến cũng sẽ phụ thuộc vào Trung Quốc có bao nhiêu gạo cũ trong kho dự trữ của họ”.
Hàn Quốc đã nhập khẩu 167.270 tấn gạo từ Trung Quốc trong năm 2017, giảm 4,7% so với năm 2016, theo dữ liệu hải quan Trung Quốc cho thấy, và là thị trường gạo lớn thứ hai của Trung Quốc.
Theo Reuters (gappingworld.com)