Nguồn: thanhnien.vn
EU có yêu cầu cao về tiêu chuẩn, chất lượng trong khi thị trường này việc tiêu thụ gạo lại không phổ biến. Tuy nhiên, theo thống kê của Tổng cục Hải quan, trong quý 1/2024, Việt Nam đã xuất khẩu vào EU gần 46.000 tấn gạo, kim ngạch đạt 41,4 triệu USD, tăng đến gần 118% so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, thị trường Pháp tăng đột biến với 18.200 tấn tương đương giá trị 19,1 triệu USD, tăng gần 180 lần so với cùng kỳ.
Thị phần gạo Việt Nam tại EU tăng từ 1% những năm trước lên 3,1% trong năm 2024. Theo Hiệp định thương mại tự do EVFTA, EU chỉ cho hạn ngạch thuế quan 0% là 80.000 tấn gạo nhưng chỉ trong 3 tháng Việt Nam đã xuất khẩu tới 46.000 tấn, chiếm hơn 50%. Điều này cho thấy, nhu cầu và tiềm năng của hạt gạo Việt Nam tại thị trường EU còn rất lớn. Các số liệu hải quan của EU cho thấy nhu cầu thị trường này lên đến 3 - 4 triệu tấn gạo/năm.
Tương tự, thị trường châu Mỹ cũng không phải là thế mạnh của hạt gạo Việt Nam nhưng trong 3 tháng đầu năm nay đạt 135.300 tấn; với kim ngạch là 94,5 triệu USD, tăng 299% so với cùng kỳ.
So với các nước xuất khẩu gạo khác như Ấn Độ hay Thái Lan thì Việt Nam là nước có thể cạnh tranh lớn nhất ở các thị trường EU và châu Mỹ nhờ việc đã ký kết các hiệp định thương mại tự do như EVFTA, UKFTA, hay CPTPP.
Trong 3 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu 2,1 triệu tấn gạo, với kim ngạch 1,4 tỉ USD, tăng 12% về lượng và 40% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong khi đó, Thái Lan - đối thủ chính của Việt Nam cũng xuất khẩu gần 2,5 triệu tấn gạo, tăng 19,4%. Đứng sau Việt Nam là Pakistan với gần 2 triệu tấn, tăng 68,5% và Mỹ đạt 800.000 tấn, tăng 90,5%.
Việc các nước xuất khẩu gạo lớn đều tăng cung ngay từ đầu năm cho thấy nhu cầu tiêu thụ gạo của thế giớ đang ở mức cao. Mặt khác vì nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới là Ấn Độ vẫn duy trì các chính sách hạn chế xuất khẩu mặt hàng này. Ấn Độ vẫn là nước xuất khẩu nhiều gạo nhất thế giới với 4,3 triệu tấn, giảm 28% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong giai đoạn tháng 3 - 4 giá gạo thế giới liên tục giảm do Việt Nam và nhiều nước đang vào vụ thu hoạch rộ. Ở thời điểm hiện tại, giá gạo đã tăng nhẹ trở lại. Loại gạo tiêu chuẩn 5% tấm của Thái Lan đang ở mức cao nhất 598 USD/tấn, Việt Nam đứng thứ 2 với 587 USD/tấn và Pakistan là 578 USD/tấn.