LÚA GẠO

Sớm chính quy hóa sản xuất lúa gạo

Cập nhật ngày: 13 | 05 | 2019

Sau chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành chức năng và doanh nghiệp đã vào cuộc quyết liệt để tiêu thụ lúa hàng hóa cho nông dân Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).

Đến đầu tháng 4/2019, vụ lúa đông xuân đang dần khép lại, giá lúa có nhích lên chút đỉnh so với đầu vụ, nhưng niềm vui của nông dân vẫn chưa trọn vẹn trong bối cảnh nhu cầu gạo của thế giới ở ngưỡng bão hòa, nguồn cung có xu hướng tăng… việc tái cơ cấu ngành hàng lúa gạo đang trở nên cấp bách. 

Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Xuân Cường cho rằng, trong bối cảnh hiện nay là cố gắng lựa chọn làm sao cho giá lúa tốt nhất chứ không thể bằng giá năm ngoái. Hiện nay, nguồn giao dịch lúa gạo trên thế giới dao động ở mức 38 - 48 triệu tấn, giá trị khoảng 36 - 40 tỷ USD/năm, chiếm 1,5% tổng thương mại nông sản toàn cầu (khoảng 2.000 tỷ USD). Các doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu gạo đang rơi vào tình thế “lời mỏng, rủi ro cao”, nông dân trồng lúa trở thành đối tượng thu nhập thấp nhất trong các ngành hàng.

“Dẫu biết rằng thị trường luôn không bằng phẳng, dẫu biết rằng doanh nghiệp cũng kinh doanh vì lợi nhuận, nhưng hơn 10 triệu nông dân trồng lúa ĐBSCL mong sao bớt đi sự phập phù, thấp thỏm qua từng mùa vụ”, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp Lê Minh Hoan tâm sự. Ông Lê Minh Hoan chia sẻ thêm, ông bị ám ảnh bởi tài liệu của Ngân hàng Thế giới về “Toàn cảnh nông nghiệp Việt Nam - giảm chi phí, tăng chất lượng”. “Như vậy, nông sản Việt, trong đó có ngành hàng lúa gạo, để không tiếp tục bị giải cứu, để nông dân không còn ngồi trên đống lửa, cần một chương trình hành động cụ thể, đồng bộ, liên tục, kiên trì nhằm thoát khỏi lời nguyền chi phí cao, chất lượng kém”, ông Lê Minh Hoan tâm tư.

Trong bối cảnh đầu ra hạt gạo gặp nhiều khó khăn khi xuất hiện nhiều đối thủ cạnh tranh trên thương trường, việc cần thiết là đánh giá đúng giao dịch gạo trên thị trường, sản xuất số lượng lúa gạo bao nhiêu, để tránh gây áp lực tiêu thụ lúa hàng hóa cho nông dân. Ông Trần Quốc Khánh, Thứ trưởng Bộ Công thương, nhận định: “Hiện các nước nhập khẩu cũng đa dạng hóa nguồn nhập khẩu tránh phụ thuộc vào một thị trường. Việt Nam cần có những giải pháp căn cơ, tối ưu hóa nguồn cung. Trước mắt, sản lượng xuất khẩu gạo dao động ở ngưỡng 5 triệu tấn/năm là hợp lý (nếu ở ngưỡng 6 triệu hoặc trên 6 triệu tấn sẽ gặp khó). Những năm qua, có một số doanh nghiệp lơ là chạy theo số lượng xuất khẩu mà thiếu kiểm soát chất lượng bị “tuýt còi” rất đáng tiếc. Điều chúng ta cần làm là sớm chính quy hóa sản xuất lúa gạo theo chuỗi sản xuất, truy xuất nguồn gốc. Cần xem đây là yêu cầu của xã hội hiện đại, chứ không phải rào cản”. Đây là một đề xuất rất đáng nghiên cứu.

Theo Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyên Xuân Cường, hiện Ban Bí thư đang giao cho Ban Kinh tế Trung ương tổng rà soát, tổng kết chương trình an ninh lương thực gắn với tình hình chung. Trong thời gian tới, Việt Nam sẽ chủ động giảm 500.000ha trên tổng số trên hơn 4 triệu hécta sản xuất lúa. Trong đó, sẽ nghiên cứu, đánh giá cẩn thận để chủ động giảm diện tích trồng lúa chuyển sang tổ chức những nông sản khác có giá trị, thị trường tốt hơn.

Vậy sẽ giảm diện tích trồng lúa ở vùng nào? Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho rằng: “Sẽ giảm diện tích trồng lúa ở vùng bị ảnh hưởng xâm nhập mặn, giảm ở vùng diện tích cao - gặp khó khăn thủy lợi; giảm ở vùng trũng; và giảm diện tích trồng lúa ở vùng ven đô”. Sẽ tập trung vào 3 khâu then chốt để tái cơ cấu ngành hàng lúa gạo: Tổ chức sản xuất thông qua liên kết giữa các nông hộ (nông hộ/HTX với doanh nghiệp); hình thành ngành chế biến sâu, tạo ra nguồn giống chất lượng cao.  

Hiện một số doanh nghiệp đã đầu tư khá căn cơ cho công nghệ chế biến lúa gạo. Song, vẫn còn nhiều doanh nghiệp chưa chú trọng đầu tư sâu cho công nghệ chế biến gạo. Theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, qua kiểm tra cơ sở chế biến gạo của một số doanh nghiệp phát hiện, còn bụi, trấu, cỏ… trong cơ sở. Đây là chưa chuyên nghiệp.

Trong khi đó, ông Phạm Thái Bình, Tổng Giám đốc Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An, nêu một thực tế: “Dù hợp đồng liên kết được doanh nghiệp với nông dân ký kết ngay từ đầu vụ, nhưng khi thu hoạch, đa số các doanh nghiệp không nhận lúa kịp theo tiến độ, lúa tươi chất đầy bờ kênh; nhiều doanh nghiệp không đủ gạo để xuất khẩu nhưng vẫn phải bán lại lúa tươi tại ruộng cho cò hoặc thương lái để giảm bớt thiệt hại vì thiếu máy sấy, sấy không kịp, hoặc để có tiền thanh toán tiền lúa tươi cho nông dân”. Theo ông Phạm Thái Bình, nguyên nhân là do doanh nghiệp thiếu vốn để lắp máy sấy lúa. Thiếu vốn để lắp silo chứa lúa… Đây là một thực tế mà Bộ NN-PTNT và Bộ Công thương cần sớm kiến nghị Chính phủ có giải pháp tín dụng hỗ trợ doanh nghiệp tái cơ cấu ngành hàng lúa gạo một cách chuyên nghiệp hơn.

TIN TỨC KHÁC

Thị trường gạo châu Á biến động trái chiều trong tuần qua

9-5-2019

Giá gạo xuất khẩu của Thái Lan đã tăng trong tuần này khi nhu cầu khởi sắc, trong khi hoạt động thu mua ở nước ngoài yếu hơn đã ảnh hưởng tới giá gạo xuất khẩu tại Ấn Độ.

Trung Quốc tăng hạn ngạch xuất khẩu gạo của Myanmar lên 400.000 tấn

8-5-2019

Trung Quốc đã đồng ý nhập khẩu 400.000 tấn gạo từ Myanmar thông qua đường biển, tăng hạn ngạch nhập khẩu gạo của quốc gia Đông Nam Á từ mức 100.000 tấn hiện tại, theo ông U Khin Maung Lwin, Thứ trưởng Bộ Thương mại Myanmar.

Thương hiệu gạo Việt

7-5-2019

Dự thảo đề cương quản lý và phát triển thương hiệu gạo Việt Nam đề ra mức kinh phí để thực hiện lên đến cả trăm tỉ đồng, trong đó, bao gồm việc xây dựng và quản lý thương hiệu gạo quốc gia. Tuy nhiên, dù đã chính thức được công bố khá lâu, nhưng thương hiệu gạo Việt vẫn chưa được triển khai cho doanh nghiệp sử dụng.

Mời Đoàn DN NK gạo Trung Quốc tham gia các hoạt động XTTM gạo

6-5-2019

Vinanet - Bộ Công Thương đã mời 04 đoàn doanh nghiệp nhập khẩu gạo của Trung Quốc từ các tỉnh có nhu cầu tiêu thụ lớn sản phẩm gạo Việt Nam.

Thị trường gạo châu Á biến động trái chiều trong tuần qua

4-5-2019

Giá gạo xuất khẩu của Thái Lan đã tăng trong tuần này khi nhu cầu khởi sắc, trong khi hoạt động thu mua ở nước ngoài yếu hơn đã ảnh hưởng tới giá gạo xuất khẩu tại Ấn Độ.

Philippines gỡ bỏ cơ chế hạn ngạch, cơ hội hay thách thức đối với gạo Việt Nam?

3-5-2019

Việc Philippines ban hành Đạo luật số 11203 chuyển đổi cơ chế hạn ngạch sang cơ chế thuế hóa đối với việc nhập khẩu mặt hàng gạo tạo cơ hội cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Việt Nam về tiếp cận thị trường gạo Philippines. Tuy nhiên, điều này cũng tạo ra sức ép cạnh tranh.

Tiền Giang: Giá lúa gạo tăng mạnh, thương lái dự trữ lãi cao

3-5-2019

Những ngày gần đây, giá lúa gạo tại tỉnh Tiền Giang tăng cao khiến doanh nghiệp, thương lái và người nông dân phấn khởi.

Chủ tịch Lộc Trời lý giải vì sao lượng gạo xuất khẩu sang Trung Quốc giảm đến 30%

2-5-2019

Lượng gạo xuất khẩu qua Trung Quốc của Lộc Trời giảm mạnh tới 30% từ đầu năm đến nay. Cùng lúc đó, chi phí xuất khẩu cũng tăng 30%, và vấn đề nợ ngân hàng cũng trở nên khó khăn hơn.

Myanmar định giá sàn gạo vì nhu cầu giảm

18-4-2019

Hôm 1/4, các thương nhân Myanmar đã quyết định đặt ra mức giá sàn cho gạo vì nhu cầu giảm.

Hơn 1 triệu tấn gạo nhập lậu vào Nigeria trong ba tháng

17-4-2019

Hiệp hội các nhà chế biến gạo Nigeria (RIPAN) đã đưa ra cảnh báo về việc hơn một triệu tấn gạo đã được nhập lậu vào Nigeria trong ba tháng qua.

Bình luận về qui luật thị trường gạo trong 5 năm trở lại đây

16-4-2019

Thị trường gạo những tháng đầu năm 2019 ghi nhận những tín hiệu không mấy khả quan về tình hình xuất khẩu và giá lúa, gạo. Tuy nhiên, chuyên gia nhận định từ góc độ thị trường, đây là biến động bình thường.

Việc xây dựng mô hình cách đồng mẫu lớn ở ĐBSCL đang chững lại

15-4-2019

Xây dựng mô hình cánh đồng mẫu lớn là chủ trương đúng đắn để tạo sự đột phá cho ngành nông nghiệp nhưng vì nhiều lý do nên ban đầu triển khai rầm rộ, về sau giảm dần diện tích