Nguồn: Baodautu.vn
Thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Nông nghiệp, Thủy sản và Lâm nghiệp Australia (DAFF) vừa chính thức ban hành “Báo cáo cuối cùng về yêu cầu an toàn sinh học đối với quả bưởi tươi nhập khẩu từ Việt Nam”. Báo cáo này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong quá trình đàm phán kéo dài nhiều năm giữa hai bên.
Theo DAFF, quá trình đánh giá rủi ro đã được hoàn thành trên toàn bộ quy trình sản xuất, thu hoạch, xử lý sau thu hoạch và vận chuyển bưởi từ tất cả các vùng sản xuất thương mại của Việt Nam. Đáng chú ý, 19 sinh vật gây hại đã được xác định và yêu cầu phải có biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn sinh học. Trong số đó, các loài như rầy chổng cánh châu Á (Diaphorina citri), ruồi đục quả phương Đông (Bactrocera dorsalis), rệp sáp và nhện đỏ là những đối tượng từng gây ảnh hưởng lớn đến ngành cây có múi của nhiều quốc gia.
Bưởi Việt Nam đã sẵn sàng xuất khẩu chính ngạch sang Australia.
Để bảo vệ hệ sinh thái và nền nông nghiệp bản địa, Australia đề xuất các biện pháp kiểm soát bắt buộc, bao gồm: Các vùng trồng hoặc cơ sở sản xuất phải được công nhận không có dịch hại (PFA); Xử lý bưởi bằng phương pháp chiếu xạ hoặc Methyl bromide; Kiểm tra trực quan trước khi xuất khẩu nhằm đảm bảo không có dấu vết của sinh vật gây hại.
Australia cũng nhấn mạnh đối với một số sinh vật như nhện đỏ và rệp sáp, các đối tượng kiểm dịch tại Tây Australia - bưởi Việt Nam khi nhập khẩu vào nước này vẫn phải tuân thủ các quy định riêng biệt nếu muốn vận chuyển giữa các bang.
Báo cáo của DAFF cũng cho thấy tính minh bạch trong quá trình đánh giá khi đã tham vấn ý kiến từ 7 tổ chức và cá nhân trong và ngoài nước, đảm bảo các thông tin được cập nhật, phản ánh đúng thực tế sản xuất và kiểm soát dịch hại tại Việt Nam.
Phó giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam Ngô Xuân Nam đánh giá cao việc Australia công nhận khả năng đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn sinh học của Việt Nam. Theo ông Nam, đây là bước tiến trong quá trình đàm phán mở cửa thị trường, đồng thời khẳng định năng lực của ngành trồng trọt và bảo vệ thực vật Việt Nam.
“Chúng tôi đã nỗ lực trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm, áp dụng quy trình sản xuất an toàn và minh bạch để đáp ứng các yêu cầu khắt khe của phía Australia. Đây là minh chứng cho sự phát triển bền vững của ngành hàng bưởi Việt Nam,” ông Nam nhấn mạnh.
Hiện tại, quả bưởi Việt Nam đã được cấp phép xuất khẩu chính ngạch sang 13 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong đó, Trung Quốc chiếm hơn 50% tổng kim ngạch xuất khẩu, tiếp theo là Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Canada, New Zealand, Đức, Hà Lan, UAE, Hồng Kông (Trung Quốc) và Na Uy.
Australia được biết đến là một trong những thị trường khó tính với các tiêu chuẩn an toàn sinh học nghiêm ngặt. Việc bưởi Việt Nam vượt qua được hàng rào kỹ thuật này mở ra cơ hội lớn cho ngành trái cây xuất khẩu của Việt Nam.
Theo kế hoạch, sau khi báo cáo được công bố, phía Australia sẽ tiến hành các bước xác minh cuối cùng với Việt Nam để đảm bảo năng lực triển khai các biện pháp kiểm dịch. Khi hoàn tất, các điều kiện nhập khẩu chính thức sẽ được công bố trên hệ thống BICON của Australia - cổng thông tin quy định nhập khẩu thực vật và sản phẩm thực vật.
Hiện tại, Việt Nam có khoảng 100.000 ha trồng bưởi với sản lượng đạt gần 1 triệu tấn, tập trung chủ yếu tại Đồng bằng sông Cửu Long, Đồng bằng sông Hồng và vùng Trung du miền núi phía Bắc. Các giống bưởi như Năm Roi, Da Xanh, Diễn, Tân Lạc... hiện được xuất khẩu sang nhiều thị trường có yêu cầu kỹ thuật cao như Hoa Kỳ, EU, Canada và Nhật Bản. Tuy nhiên, khối lượng xuất khẩu còn khiêm tốn, khoảng 5.000 tấn/năm, chủ yếu do hạn chế về quy chuẩn kỹ thuật và công nghệ bảo quản sau thu hoạch. Với việc mở cửa thị trường Australia, bưởi Việt Nam sẽ có thêm cơ hội tăng trưởng bền vững.
Để khai thác tối đa tiềm năng từ thị trường Australia, các chuyên gia khuyến nghị ngành nông nghiệp Việt Nam cần tiếp tục nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo quy trình sản xuất an toàn, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn kỹ thuật mà phía Australia yêu cầu. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp xuất khẩu cần chủ động xây dựng chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ, tăng cường quảng bá thương hiệu và đẩy mạnh xúc tiến thương mại tại thị trường mới, góp phần nâng cao kim ngạch xuất khẩu và thu nhập cho người nông dân.
Theo thống kê của Cục Hải quan Việt Nam, quý I/2025 chứng kiến sự sụt giảm trong kim ngạch xuất khẩu rau quả, một phần do những thay đổi trong chính sách nhập khẩu sầu riêng của Trung Quốc. Tuy nhiên, bưởi lại đi ngược dòng, với kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 17,5 triệu USD, tăng 60,6% so với cùng kỳ năm trước. Điều này giúp bưởi lọt vào top 10 mặt hàng quả và quả hạch có kim ngạch xuất khẩu hàng đầu, với thị phần tăng từ 0,85% lên 1,5% chỉ trong 3 tháng đầu năm.