Trong bối cảnh nguồn cung toàn cầu có nhiều biến động và chính sách bảo hộ của các nước nhập khẩu ngày càng mạnh, ngành gạo Việt Nam đứng trước những thách thức lớn về sản lượng, giá trị xuất khẩu và khả năng cạnh tranh trong thời gian tới.

Xuất khẩu gạo của Việt Nam năm nay được dự báo sẽ giảm 11,5% xuống còn khoảng 8 triệu tấn do sản lượng xuất khẩu sang Philippines sụt giảm mạnh, theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam.

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, Ghana - quốc gia đang nổi lên là thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam trong 9 tháng năm 2025 sau khi Philippines tạm ngừng nhập khẩu gạo đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng trong ngành lúa gạo.

Trong tháng 10 và đầu tháng 11/2025, hơn 52.000 tấn gạo Việt Nam đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng nhãn hiệu “Gạo Việt xanh, phát thải thấp”. Tính lũy kế đến nay, tổng khối lượng gạo mang nhãn hiệu này đã vượt trên 70.000 tấn, đánh dấu bước tiến quan trọng của gạo Việt trên con đường sản xuất và xuất khẩu theo hướng carbon thấp, phát triển bền vững.

VIETRISA và IRRI đã giới thiệu công cụ ViRiCert - giải pháp số hóa quy trình đánh giá việc thực hiện sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp ở ĐBSCL.

Thông tin từ Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Philippines Francisco P. Tiu Laurel Jr. cho biết, Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. đã chấp thuận gia hạn lệnh cấm nhập khẩu gạo cho đến cuối năm để giúp ổn định giá lúa tại ruộng ở nước này.

Cần Thơ đã có văn bản chính thức đề nghị Bộ Công Thương hỗ trợ doanh nghiệp trên địa bàn tham gia hợp đồng xuất khẩu gạo sang thị trường Senegal.

Nhật Bản là thị trường có quy định rất chặt chẽ về kiểm dịch thực vật, an toàn thực phẩm và xuất xứ hàng hóa. Mọi hành vi khai báo sai, gian dối, hoặc né tránh quy trình kiểm định đều bị coi là vi phạm hình sự, có thể dẫn đến tịch thu hàng hóa, truy tố hình sự, và cấm nhập khẩu lâu dài.

Xuất khẩu gạo Việt Nam chững lại khi Philippines tạm ngừng nhập khẩu, khiến lượng đơn hàng giảm mạnh. Hiệp hội Lương thực Việt Nam kêu gọi doanh nghiệp bình tĩnh, giữ giá hợp lý, đa dạng thị trường.

Bộ Công Thương đang gấp rút xây dựng Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 107/2018/NĐ-CP và Nghị định số 01/2025/NĐ-CP về kinh doanh xuất khẩu gạo, nhằm phù hợp với hệ thống pháp luật mới, đồng thời đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp.

Philippines người mua lớn nhất của hạt gạo Việt Nam đang xem xét tăng thuế nhập khẩu. Trong khi đó, cường quốc xuất khẩu gạo số 1 thế giới là Ấn Độ bắt đầu áp dụng chính sách thu phí xuất khẩu với gạo non-basmati.

Ngoài Philippines, chiếm trên 42% thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam thì 8 tháng đầu năm 2025, Gana và Bờ Biển Ngà cũng nổi lên là những quốc gia mua rất nhiều gạo Việt Nam, lần lượt với thị phần tương ứng là 11,7% và 10,7%. Các chuyên gia cho rằng, châu Phi đang là thị trường rất tiềm năng.